ORTAK VELAYET

GİRİŞ

Merhabalar. Bildiğiniz üzere boşanan çiftlerin müşterek çocukları olması durumunda, dava sonunda çocuğun velayeti ya anneye yada babaya verilmektedir. Daha doğrusu verilmekteydi. Ta ki, Yargıtay “ortak velayetin Türk kamu düzenine aykırı olmadığına” dair bir karar verene kadar. Yani artık mahkeme çocuğun velayetini anne ve babadan birine verebileceği gibi şartları varsa ortak velayet kararı da verebilecektir. Peki Ortak velayet nedir? Faydaları ve sakıncaları nelerdir? Hakim ortak velayet konusunda karar verirken neleri dikkate almalıdır. Tüm bu sorular ve fazlasına videomuzda cevap bulacaksınız.

TANIMLAMA

Önce ortak velayetin tanımını yapalım. Ortak velayet; anne ve babanın velayeti eşit yetkilerle kullanmaları anlamına gelir. Yoksa bu çocuğun bakımını aynı anda illa beraber yapmaları veya hep beraber olmaları anlamına gelmez. Bununla kastedilen “çocuğa ilişkin önemli konulardaki kararların beraber verilmesidir”. Mesela çocuk hangi okula gidecek, hangi mesleği seçecek, hangi şehirde veya hangi ülkede yaşayacak gibi. Bu örnekler çoğaltılabilir. İşte bu konularda, ortak velayet söz konusu olduğunda anne veya baba tek başına karar veremez, muhakkak diğer eş ile ortak karar vermelidir.

FAYDALARI

Ortak velayetin belli faydaları ve belli sakıncaları olduğu kesindir. Şimdi biraz da bundan bahsedelim. Hangi açıdan faydalıdır derseniz; yapılan çalışmalarda, bunlardan en önemlisi, çocuğun boşanma ile ilgili travmayı ortak velayet olması halinde nispeten daha rahat atlattığı bilimsel olarak gözlenmiştir. Kaldı ki, ortak velayeti durumunda anne ve babanın da çocuğa karşı sorumluluk duygularının aynı şekilde daha güçlü olduğu yine bilimsel olarak tespit edilmiştir.

SAKINCALARI

Bununla beraber bazı sakıncaları da gözlemlenmiş ve özellikle sıkıntılı boşanmalarda, ortak velayetin çocuğun yararına olmadığı tespit edilmiştir. Zira, anne ve baba arasındaki inatlaşma çocuk için olumsuz sonuçlar da doğurabilecek ve çocuğun geleceği için alınması gereken önemli kararlar sürüncemede kalabilecektir. Keza, evliyken bile çocuklarının geleceği hakkında ortak karar almayı beceremeyen ve bu yüzden kavga eden birçok çift bulunmaktadır. Bu çiftlerin boşanma sonrası ortak velayet almalarının çocuğa faydadan çok zarar getireceği muhtemeldir.

MAHKEMELER HANGİ ŞARTLARDA ORTAK VELAYETE HÜKMETMELİDİR.

Peki mahkemeler ortak velayet kararı vermeden önce nelere dikkat etmelidir. Şimdi de bunun üzerinde duralım.

Mahkemenin dikkate alacağı en önemli kriter çocuğun üstün yararıdır. Dolayısıyla, çocuğun üstün yararını en üst düzeyde sağlayacak velayet modeli hangisi ise ona hükmedilmelidir. Bu bağlamda, ortak velayet kararı verilirken çocuk idrak çağındaysa çocuğun görüşünün alınması ve gerekirse bir uzmana başvurulmasında fayda vardır

Bununla beraber her iki ebeveynin de çocukla ilişkisi ve ebeveynlerin kendi aralarındaki iletişim kurma istek ve becerisi dikkate alınmalı, bu konuda olumlu bir gözlemi varsa ancak o zaman ortak velayet verilmelidir.

Fakat, ebeveynler arasında şiddetli çatışmalar varsa, bu kavgalar kronikleşmişse ve sağlıklı iletişim kurmaları pek mümkün görünmüyorsa, yada taraflardan biri diğerine şiddet uygulamışsa artık bu durumda ortak velayetin olumlu sonuçlar vermesi beklenemez ve tek başına velayete hükmedilmesi daha doğru olacaktır.

Uygulamada ortak velayetin daha çok anlaşmalı boşanmalarda, yani her iki tarafında bu konuda mütabık kaldığı hallerde verildiğini görmekteyiz.

PEKİ MAHKEME ORTAK VELAYETE KARAR VERDİ, BU KARAR SONRADAN NASIL KALDIRILIR, YANİ TEK VELAYETE TEKRAR NASIL DÖNÜLEBİLİR, ONU KONUŞALIM.

Bununla ilgili şunu söyleyebiliriz; tıpkı velayet hakkı kendisine verilmeyen eşin ilerleyen süreçte dava açıp, diğer taraftan velayeti istemesi nasıl mümkünse, burada da ortak velayet kararı verildi ama uygulanmasında çiftler ciddi sorunlar yaşıyor ve bunu beceremiyorsa, bu durumda çiftlerden biri mahkemeye başvurarak velayet şeklinin değiştirilmesini talep edebilir. Mahkeme yapacağı değerlendirme sonucunda, bunun çocuk için yararları olacağını görürse bu yönde karar verecektir. Ama arada geçen bu olumsuz süreçten müşterek çocuğun zarar göreceği de kesindir.

GÖRÜŞÜMÜZ

Benim ortak velayet konusundaki düşüncemi soracak olursanız; hukukumuzda daha çok yeni olan bu kavramın gün geçtikçe sorunları da beraberinde getireceğini düşünüyorum. Zira, tarafların aralarında sorun olmadan, anlaşarak boşandıkları durumlarda ortak velayet hakkının kullanılmasında bir sıkıntı yaşanmayabilir. Fakat aksinin söz konusu olduğu durumlarda ne olacağı ise belirsizdir.

Tavsiyem ortak velayet seçilen hallerde; tabi bunu anlaşmalı boşanma davaları için söylüyorum; tüm detayların muhakkak protokole yazılmasıdır. Dolayısıyla; ortak velayet olmasına rağmen çocuk hangi tarafta kalacaksa ve diğer taraf ile hangi zaman dilimlerinde şahsi ilişki kuracaksa bunun protokole işlenmesi yine nafaka kim tarafından hangi şartlar ile ödenecekse bunun da detayları ile protokolde belirtilmesinde fayda vardır.

Bununla beraber, kanunda ortak velayet kavramının ayrıca düzenlenmesi ve detaylandırılması da, ileride çıkması muhtemel sıkıntıların önüne geçilmesi için yerinde olacaktır.