VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ

Merhabalar arkadaşlar daha önce başka bir videomuzda boşanma davalarında velayet konusunu ayrıntılı olarak anlatmıştık. Bildiğiniz üzere; boşanma kararı ile beraber velayet anne ve babadan birine verilir ve diğer tarafın çocukla kuracağı şahsi ilişki düzenlenir. Peki zaman içerisinde durum ve şartlarda değişiklik oldu. Acaba bu durumda velayet değiştirilebilir mi? Bunun için hangi şartların gerçekleşmesi gerekir? Videomuzda bu sorular ve daha fazlasına cevap bulacaksınız.

Evet konumuz velayetin değiştirilmesi, bu konu hakkında detaylı bilgi vermeye çalışacağım. Ama öncesinde “velayetin değiştirilmesi” ile “velayetin kaldırılması” nın farklı kavramlar olduğuna değinmek istiyorum. Zira, bazen karıştırılmakta. Önce kısaca bu iki kavramın tanımını yapalım, sonrasında velayetin değiştirilmesinin şartlarına değineceğim.

Velayetin değiştirilmesi; Velayet hakkı kendisinde olmayan tarafın, çocuğun menfaatinin zedelendiği yada velayet hakkında doğru kullanılmadığı iddiası ile velayet hakkında elinde olan tarafa karşı açmış olduğu davadır.

Velayetin kaldırılması ise; ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır bir biçimde savsaklamaları halinde hakimin başvuracağı bir yoldur. Velayetin kaldırılması durumunda artık çocuk hakkında Sulh hukuk mahkemesince vasi tayin edilir.

Şimdi velayetin değiştirilmesi için gereken şartlar üzerine konuşalım:

Öncelikle belirtelim ki; boşanma ile düzenlenen velayetin değiştirilebilmesi için velayet kendisine verilen tarafın ya da velayete konu çocuğun durumunda boşanma kararından sonra esaslı değişikliklerin olması şart olup, ayrıca esaslı değişikliğin önemli ve sürekli olması da gerekmektedir.

Neler olabilir bunlar;

Velayeti üstlenen anne veya babanın tekrar evlenmiş olması ve çocuğun yeni aile ortamında mutsuz olması, buraya uyum sağlayamaması olabilir. Yalnız, sırf evlilik yapılmış olması tek başına velayetin değiştirilmesi için yeterli değildir.

Örneğin, velayeti anneye verilmiş kız çocuğu ile ilgili olarak, annenin başka bir adamla evlenmiş olması durumunda, babanın ben artık kızımın o evde yaşamasını istemiyorum, velayetin değiştirilmesi için dava açacağım dediğine çok fazla şahit olmuşuzdur. Tekrar söylüyorum, burada annenin ikinci evliliği yapmış olması tek başına velayetin değiştirilmesi için yeterli değildir. Çocuğunda yeni aile ortamında mutsuz olması, buraya uyum sağlayamamış olmaması ve babasının velayetine geçmesinin çocuk için daha iyi olacağı mahkeme nezdinde ispatlanırsa ancak o halde velayet değiştirilebilir.

Bununla ilgili örnekler çoğaltılabilir; velayet kendisine verilmemiş olan taraf; çocuğunun menfaatinin ciddi anlamda zedelendiğini, çocukla ilgilenilmediğini veya çocuğunun tehlikeli bir durum ile karşı karşıya olduğunu ileri sürerek bu davayı açabilir. Ama bu iddiaların ispatlanması ve velayet değişikliğini gerektirecek boyutta olması gerekmektedir. Dolayısıyla velayetin değiştirilmesinin çok kolay olmadığını da söyleyebiliriz.

Yargıtay kararlarına göre; velayet kendisine verilen tarafın, çocuk ile diğer taraf arasındaki şahsi ilişkinin icrasına muhalefet etmeyi, yani mahkemece karar verilen günlerde çocuğun teslimine karşı çıkmayı, engel olmayı ve de zorluk çıkarmayı müşterek çocuğun velayetinin değiştirilmesi sonucunu doğuracağına hükmetmiştir.

Bu davalara tıpkı boşanma davasında olduğu gibi Aile Mahkemesinde bakılır. Hakim kararı olmadan velayetin değiştirilmesi söz konusu değildir.

Velayetin değiştirilmesi davası belirli bir süreye tabi tutulmamıştır. Çocuğun menfaatinin gerektirdiği her an bu dava açılabilir.

Söz konusu davayı yalnızca velayet sahibi olmayan kişi değil çocuğun velayetine sahip kişi de açabilir el değiştirilmesi maksadıyla açabilir.